طبق آمار مراکز بین المللی، امروزه درصد بزرگی از جمعیت دنیا مبتلا به مواد مخدرند که بخش قابل توجهی از این افراد به بیماری‌هایی همچون ایدز و هپاتیت نیز مبتلا هستند.

متأسفانه در سالیان گذشته با توجه به فراگیرتر شدن این معضل اجتماعی و در دسترس بودن آن شیوع مواد مخدر را در سنین پایین و گروه های اجتماعی نظیر زنان که در گذشته کمتر به وادی اینگونه آسیب های اجتماعی کشیده می شدند نیز بیشتر شده و همین زنگ خطر دیگری است. به عبارتی از بدو بروز پدیده اعتیاد و فراگیرتر شدن آن در جهان، همواره شاهد بروز سویه های جدیدی از این بلای خانمان سوز بودیم.

معضل دیگر این حوزه در سال‌های اخیر، گرایش معتادان به مواد مخدر صنعتی بوده است. در بررسی روند تغییر الگوی مصرف مواد مخدر در ایران، طی سالیان گذشته معتادان از مواد مخدر سنتی به سمت موادمخدر صنعتی گرایش پیدا کرده‌اند. به‌طوری‌که اکنون مصرف اینگونه مواد در بین معتادان شیوع قابل توجهی پیدا کرده و از پرمصرف‌ترین مواد مخدر در جهان و به تبع آن در کشور ما است.

حدیث ربانی روانشناس و کنشگر اجتماعی در گفت ‌وگو با ایسنا گفت: اعتیاد در معنای لغوی به معنا انس و خو گرفتن است و در تعریف سازمان‌ملل اما مسمومیت حاد است که برای جامعه ضرر دارد.

این فعال اجتماعی اضافه کرد: سه علت در گرایش افراد به سمت مواد مخدر نقش اساسی دارند.

ربانی درباره اهمیت خانواده در گرایش افراد به مواد مخدر گفت: خانواده در تربیت و شکل‌گیری شخصیت کودکان نقش بسیار مهمی دارد چرا که فرزندان اکثر احساسات و افکار خود را از آن‌ها می‌گیرند.

این تحصیلکرده روانشناسی ادامه داد: خانواده‌هایی که از سلامت روان برخوردارند و تعاملشان با افراد در سطحی مطلوب است طبعاً فرزندانی را تربیت می‌کنند که روانی سالم دارند و توانایی ایستادن در برابر خطرها و آسیب‌ها را دارند و در مقابل عملکرد ناسالم خانواده هم طبعاً نتیجه‌ای عکس را در پی دارد.

وی در ادامه گفت: خانواده به عنوان نهادی که رشد فرهنگ در آن رخ می‌دهد از عوامل مهم گرایش یا عدم گرایش به اعتیاد به حساب می‌آید و به این ترتیب ریشه‌ی بسیاری از بزهکاری‌ها و ناهنجاری‌ها را در روابط خانواده و شیوه‌ی تربیت آن‌ها باید جست‌وجو کرد.

ربانی درباره‌ی اهمیت علل فردی برای گرایش به مواد مخدر گفت: از عوامل فردی که منجر به افتادن در دام اعتیاد می‌شود می‌توان به کمبود اعتمادبه‌نفس و ناتوانی در نه‌گفتن اشاره‌کرد.

وی همچنین از علل اجتماعی به عنوان یکی از موارد مهم موثر در گرایش به موادمخدر نام برد و گفت: سومین علت که از دلایل مهم کشیده شدن افراد به سمت مواد مخدر است علل اجتماعی نام دارد.

سرزنش معتاد نتیجه‌ی عکس دارد

ربانی ادعا کرد: فقر مالی و فقر فرهنگی هم که منجر به لطمه‌زدن به عزت‌نفس افراد می‌شود نیز در شیوع این بیماری در جامعه موثر است.

این کارشناس با اشاره به نقش مهم محلات در ابتلا به این بیماری اضافه کرد: محل زندگی افراد که مواد مخدر در آن‌جا رواج دارد بسیار در معتاد شدن افراد نقش مهمی دارد.

این کارشناس حوزه روان‌شناسی و آسیب های اجتماعی درباره فرآیند ترک اعتیاد نیز به ایسنا گفت: ما فقط به ترک اعتیاد فرد معتاد نباید کمک بکنیم چرا که درمان بعد روانی به مراتب از ترک خود ماده مخدر اهمیت بیشتری دارد.

ربانی در ادامه افزود: سرزنش شخص معتاد نتیجه‌ی عکس دارد چرا که مواد مخدر تنها راه برای فرار از سرزنش است.

نامناسب بودن وضعیت کمپ‌های ترک اعتیاد

وی وضعیت کمپ‌های ترک اعتیاد را نامناسب عنوان‌کرد و گفت: با پیشرفت تکنولوژی گاهاً فیلم‌هایی از کمپ‎های ترک اعتیاد به بیرون درز می‌کند که به روش‌های غیراصولی سعی در ترک اعتیاد دارند که خود جای تحقیق و تفحص بیشتری دارد که در این مراکز چه می‌گذرد.

ربانی در ادامه گفت: هر چه جمعیت به سمت ازدیاد می‌رود طبعاً به مراکز فرهنگی و مشاغل بیشتر نیاز داریم که متأسفانه با کمبود این مراکز مواجه هستیم که خود منجر به در ‌دام‌افتادن افراد در این بلای خانمان‌سوز می‌شود.

همچنین محیا واحدی کنشگر اجتماعی در همین رابطه در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به سهل‌الوصول بودن موادمخدر گفت: متاسفانه گاهی برخی موادمخدر حتی در مناطقی که از امکانات رفاه اولیه بهره‌مند نیستند و از فقر شدید رنج می‌برند با قیمت مناسب و به وفور در دسترس است.

وی تصریح کرد: مواد مخدر تنها محدود به دهک پایین جامعه نیست ولی با توجه به اینکه جامعه هدف فعالان دهک‌های کم‌درآمد هست تمرکز بیشتر بر روی این گروه‌ها است.

واحدی ادعا کرد: اعتیاد در محله‌های کمتر برخوردار کلان‌شهرها و مناطق حاشیه ای شهرها به مراتب بیشتر است.

این کارشناس آسیب های اجتماعی اضافه کرد: کسانی که از روستاها به دلیل مسائل معیشتی به شهر مهاجرت می‌کنند و سپس به دلیل تنگ‌دستی در قسمت‌های حاشیه‌شهر ساکن می‌شوند از عوامل رشد و گرایش به مواد محسوب می‌شود.

برخورد امنیتی و جمع‌کردن معتادان راه مناسب ترک نیست

واحدی در ادامه گفت: کار کودکان نیز بی‌ربط به این مسئله نیست چرا که آن‌ها مجبورند کار کنند تا خرج مواد مورد نیاز خانواده را تأمین کنند. بحث محرومیت از تحصیل ، ازدواج زودتر از موعد ،کودک‌آزاری و همسرآزاری همه و همه از تبعات افتادن در دام اعتیاد به شمار می‌آیند.

واحدی با بیان اینکه در سال‌های گذشته ما با معضل کودکان اعتیاد مواجهیم مدعی شد: گرایش به مواد در برخی شهرها از سنین بزرگسال به سنین کودک رسیده‌ است.

او همچنین اضافه کرد: بسیاری از شواهد گویای این است که خیلی از کودکان از دوران جنینی معتاد به دنیا می‌آیند و بیمارستان این بچه‌ها را بستری می‌کند و پس از طی‌شدن دوران درمان، آن‌ها را ترخیص و دوباره به دست خانواده می‌سپارد.

واحدی ادامه داد: برخورد امنیتی و جمع‌کردن معتادان از محله‌های حاشیه‌ای روش مناسب برای ترک نیست چرا که به محض بازگشت از کمپ مجدد به دلیل حضور در محل قبلی که بستر اعتیاد در آن‌جا فراهم است به سمت مواد می‌روند.

بی‌تردید اعتیاد به موادمخدر و آسیب‌های ناشی از آن یک معضل جهانی است و بسیاری از کشورهای دنیا با مشکلات ناشی از آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

خوشبختانه در چند دهه گذشته، جدای از برخورد علمی‌تر با این پدیده و راه‌های مقابله موثرتر با آن، تجربیات خوبی در زمینه ترک اعتیاد و راه‌های مقابله با این پدیده جهانی به دست آمده ولذا استفاده از آخرین دستاوردهای علمی دنیا و بهره‌گیری از تجربیات دیگر کشورها می‌تواند بیش از پیش به درمان این بیماری در کشور کمک کند.

انتهای پیام